Bilim insanları, Güney Amerika ülkesi Bolivya’da 250 bin yıldır hiç patlamamış olan lakin onlarca yıldır patlama emareleri gösteren Uturuncu Yanardağı’nın gizemini çözdü.
ABC News haber sitesinin aktardığına nazaran, “Zombi” yanardağı olarak da bilinen volkan, And Dağları’nda bulunuyor. Bilim insanları, 250 bin yıldır patlamayan yanardağın buna rağmen neden zelzeleler ve gaz salımı üzere “huzursuzluk emareleri” gösterdiğini mercek altına aldı. Araştırmada yanardağ patlamasının mümkün olup olmadığı da incelendi.
YANARDAĞ PATLAYACAK MI?
Uydu radarları ve GPS ölçümlerine nazaran, 1990’lı yıllardan bu yana Uturuncu Yanardağı’nın etrafındaki alan bir “sombrero” (Meksika şapkası) formunda deforme oluyor; yanardağ sisteminin ortasındaki topraklar yükselirken, etrafındaki topraklar çöküyor.
“Ulusal Bilimler Akademisi Raporları” isimli mecmuada pazartesi günü yayınlanan araştırmaya nazaran, son 50 yıldır kelam konusu volkan sisteminin orta kısmı her yıl yaklaşık 1 santimetreye kadar yükseliyor.
Araştırmanın sonuçlarına nazaran, Dünya’nın bilinen en geniş magma kütlesinin üzerinde olan Uturuncu’nun patlaması durumunda bunun geniş çaplı bir hasara ve bölgede yaşayan insanların hayatına risk oluşturacağı düşünülüyor. Ancak araştırmayı yapan bilim insanları patlama mümkünlüğünün düşük olduğu görüşünde.
ARAŞTIRMA SONUÇLARI NE SÖYLÜYOR?
Araştırmacılar, yanardağın iç kısmının görüntülenmesini insan bedeninin tıbbi olarak görüntülenmesi için kullanılan prosedürlere benzeterek bir formül geliştirdi. Sismik dalgalar, Uturuncu’nun içindeki hareket ve faaliyetler hakkında üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü bir görüş sağladı.
Söz konusu metot sayesinde jeotermal olarak ısınan sıvıların üst yanlışsız ilerleyebileceği mümkün yolların ve sıvılar ile gazların çabucak volkanın kraterinin altında nasıl toplandığının haritalandırılması mümkün oldu. Araştırmaya nazaran, yer altındaki bu hareketler ve faaliyetler, yanardağ sisteminin merkezindeki deformasyonu da açıklıyordu.
Araştırmacılardan Oxford Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nden Mike Kendall, “Sonuçlarımız jeofiziksel ve jeolojik tekniklerin yanardağları ve bunların ziyanları ile muhtemel kaynaklarını nasıl ortaya koyduğunu daha âlâ anlamak için nasıl kullanılabildiğini gösteriyor” dedi.
Araştırmacılara nazaran, kelam konusu usuller Dünya üzerindeki bin 400’den fazla etkin yanardağa ve “hayat emaresi” gösteren ancak faal kabul edilmeyen onlarca yanardağa da uygulanabilir.
