Yeni Zelanda’da daha evvel ilgili komitenin haklarında meclisten uzaklaştırma tarafında tavsiyede bulunduğu üç Maori milletvekili, meclisin bugün yaptığı oylamada çıkan “Evet” oyunun akabinde meclisten uzaklaştırıldı.
BBC’nin haberine nazaran, geçen yıl tartışmalı bir yasa tasarısının görüşüldüğü sırada protesto hedefiyle yerli Maori toplumunun haka dansını yağan üç milletvekili hakkında bugün mecliste oylama yapıldı. Partisi Te Pāti Māori’nin (Maori Patisi) kelam konusu yasa tasarısını destekleyip desteklemediğinin sorulması üzerine haka dansı yaparak protestoyu başlatan muhalefet vekili Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, 7 gün uzaklaştırma cezası aldı. Partinin eş liderleri Rawiri Waititi br Debbie Ngarewa-Packer da 21’er gün boyunca meclisten uzaklaştırıldı.
ŞİMDİYE KADAR VERİLEN EN UZUN CEZA
Geçen yıl tartışmalara sebep olan ve vekillerin haka dansıyla protesto ettiği yasa tasarısı ülkenin kurucu muahedesinin tekrar tanımlanmasını öngörüyordu. Tasarı, daha sonra yapılan oylamada kabul edilmemişti.
Yeni Zelanda, yerli haklarını muhafaza konusunda gayret gösterse de bilhassa muhafazakar hükümetin iktidarda olduğu son yıllarda Maori toplumu ile olan ilgiler berbatlaşmış durumda.
Geçen kasım ayında, üç siyasetçinin meclis genel heyetinde haka dansı yaptığı anların imajları internette viral olmuş ve tüm dünyada gündem olmuştu. Meclis komitesi, geçen ay, kelam konusu aksiyonun öteki milletvekillerini “sindirebileceğini” savunmuştu.
Üç milletvekili hakkında verilen meclisten uzaklaştırma kararı, şimdiye kadar bir birinci. Bundan evvel bir milletvekiline verilen en uzun ceza üç gün olmuştu.
“SESİMİZ BU MECLİS İÇİN ÇOK MU YÜKSEK?”
Maipi-Clarke, meclisin cezaları görüştüğü oturumda yaptığı konuşmada, “Asla susturulmayacağız, asla kaybolmayacağız” dedi. Gözyaşlarını güç tuttuğu görülen vekil, “Seslerimiz bu meclis için çok mu yüksek? O yüzden mi cezalandırılıyoruz?” diye sordu.
Görüşme sırasında Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters’tan özür dilemesi de istendi. Peters, Te Pāti Māori partisinin “bir avuç aşırılıkçı” olduğunu savunmuş, ülkenin de “canına yettiğini” sav etmişti.
Maori Partisi’nin 123 sandalyeli mecliste altı vekili bulunuyor.
Haka dansı ile protestoya sebep olan yasa tasarısı, Maori halkıyla yapılan kurucu muahedeyi yine tanımlamayı amaçlıyordu. Tasarı, nisan ayında yapılan oylamada 11’e karşı 112 oyla reddedilmişti. Bundan bir gün evvel de hükümet komitesi tasarının kabul edilmemesi tarafında tavsiyede bulunmuştu.
Aşırı sağcı partinin getirdiği tasarı, İngiliz Krallığı ve Maori başkanları ortasında imzalanan 1840 tarihli Waitangi Anlaşması’nın unsurlarının yasal olarak tanımlanmasına muhtaçlık olduğunu savunuyordu. Partiye nazaran, mutabakat ülkenin ırklara nazaran bölünmesi sonucunu beraberinde getirmişti. Tasarıya karşı çıkanlar ise ülkeyi bölenin tasarının kendisi olduğunu söylüyordu. Tasarı ülke çapında da hareketlere yol açmış, tasarının mecliste yapılan birinci okumasında meclis dışında 40 bini aşkın protestocu bir ortaya gelmişti.