İsrail-İran savaşı yedinci gününde karşılıklı ataklarla devam ediyor.
Savaşın dördüncü gününden itibaren Tahran için tahliye ikazları yapılmaya başlandı. Fakat 10 milyonluk bir metropolü tahliye etmek, bilhassa de pek çok kent sakininin taşınmak için gerekli ekonomik imkânlardan mahrum olduğu düşünüldüğünde, imkânsız olarak görülüyor.
Yer değiştirme ve barınma maliyetleri, füze tehditlerine karşın insanları konutlarında kalmaya zorluyor. Güvenlik arayışına girişen başkaları ise yollarda mahsur kaldı yahut bilmedikleri kentlerde evsiz durumdalar.
NE YAPIYORLAR?
Sosyal medyada dolaşan görüntüler, insanların krizin içinde nasıl birbirlerine yardım ettiğini gösteriyor: Kuzey Mazandaran eyaletindeki bir bakkalın kar maksadı gütmeden eser satması, fırıncıların son ekmeklerini sıradakilere dağıtması ve otoyollarda bekleyen mahallî halkın ellerinde kayıp yolculara fiyatsız barınak bulabilecekleri yerleri gösteren tabelalar.
“SİZİ AĞIRLAMAYA HAZIRIM”
IranWire haber sitesine nazaran “grassroot” olarak bilinen tabandan gelen hareket, birden fazla İranlı savaşın kapsamını tam olarak kavramadan evvel başladı.
Bir bölge sakini toplumsal medyada şöyle yazdı: “Sıradan beşerler ve meskenlerini ve hayatlarını kaybedenler için: Nispeten geniş bir oturma odam var ve sizi ağırlamaya hazırım.”
Sahil köyü Bandar Chonchenan da Instagram hesabından bir paylaşımda bulundu: “Merhaba, biz Gilan’dan geliyoruz ve buradaki durum şimdilik uygun. Şayet şartlar kendi kentinizde kalamayacağınız hale gelirse, biz burada sizin konut sahibiniziz ve konutumuzun kapısı tüm yurttaşlarımıza açıktır.”
LİSTE TUTUYORLAR
Bir mimar ve ekoturizm rehberi olan Majid Babaei, İran’ın kuzeyinde ve ülke genelinde fiyatsız konaklama yerlerinin daima güncellenen bir listesini tutuyor.
Sosyal medya hesabı, mülk sahiplerinin barınak sunmak için kaydolduğu bir merkeze dönüştü.
Kuzey Gaimşehr’de giysi üreticileri, üretim tesislerini acil durum barınağına dönüştürdü. Üreticiler, “Bu alanı, bu güç şartlarda yurttaşlarımız için bir sığınak olması hedefiyle hazırladık. Sahiden maddi gücü olmayan Tahran halkı için.”
YAŞLILAR İÇİN ALIŞVERİŞ YAPIYORLAR
Hareket kolay bir barınağın ötesine uzanıyor.
Vatandaşlar, araçları olmayanlar için ulaşımı koordine ediyor, meskenlerinden çıkamayan yaşlılar için alışveriş yapıyor ve en savunmasız bireylere bakım sağlıyor.
Dayanışma ağı belli muhtaçlıklar etrafında örgütlenmiş durumda. Payam Yazdani ve gazeteci Afshin Liaghat, yurtdışında yaşayan İranlıların yaşlı ebeveynlerine yardım etmeyi koordine ediyor, market alışverişi yapmayı ve yalnız yaşlıları denetim etmeyi teklif ediyor.
GÜNLÜK HAYAT NASIL?
Bombardıman altındaki hayat Tahran’daki günlük rutinleri tekrar şekillendirdi. Kentin genç sakinleri, apansız yola çıkmaya hazır, büyük dağcı sırt çantaları taşıyarak kentte dolaşıyor.
Vatandaşlar mağazaların yağmalanmasını engellemek için işbirliği yapıyor, kimi esnaf erzakların herkese ulaşmasını sağlamak için alışverişleri sınırlıyor. Bu, 1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında kullanılan uygulamaların birebiri.
Bölge sakinleri mümkün tahliyeler için yakıt bulmaya çalışırken akaryakıt istasyonları çatışmaların parlama noktaları haline geldi. Aileler elektrik tüketimini azaltıyor ve su stokluyor.
Kadınlar da hijyen gereçleri, tamponlar, ilaçlar ve taşınabilir şarj aygıtları içeren acil durum sırt çantaları taşıyor.
