İnsanlar bir gün Mars’a yerleşmeyi başarırsa, Güneş Sistemi’ndeki en güçlü ortamlardan birine adım atmış olacak.
Ancak Kızıl Gezegen’de ömrün gerçekte nasıl olacağını anlamak istiyorsak, konutumuza çok daha yakın bir ortama bakmalıyız.
Kısıtlı alan, mahremiyet eksikliği, berbat yemekler ve katı bir rutin… Uzmanlara nazaran, Mars’a gidecek astronotların yaşayacağı şartlar, kaşiflerden çok mahkumlarınkine benzeyecek.
Uzay ajansları, uzay ömrüne ahengi anlayabilmek için yıllardır Antarktika’daki araştırma üsleri üzere güçlü ortamlarda deneyler yürütüyor. Fakat Bristol Üniversitesi’nden uzay sistemleri mühendisi Prof. Lucy Berthoud’a göre, Mars’taki ömrü en âlâ yansıtan ortam aslında hapishaneler.
“MAHKUMLARDAN BİLE DAHA YALNIZ OLACAKLAR”
MailOnline’a konuşan Prof. Berthoud, astronotlarla mahkumların benzeri sıkıntılarla karşı karşıya olduğunu belirterek, “Yetersiz ferdî alan ve mahremiyet, kalabalık ömür alanları, makûs yiyecekler, gereksiz riskler, katı kurallar, özensiz bir nizam ve tekdüze bir günlük rutin.” sözlerini kullandı.
Dünya’dan yaklaşık 225 milyon kilometre uzaklıkta, kapalı bir hayat alanında hapsolacak astronotların, yeryüzündeki hücrelerdeki mahkumlardan bile daha izole hissedebileceği ihtarında bulunuluyor.
BİRİ VAZİFE BİRİ CEZA ANCAK ŞARTLAR AYNI
Astronotlar ile mahkumlar ortasındaki en büyük fark, birinin kendi isteğiyle çok arzulanan bir misyonu üstlenmesi, oburunun ise özgürlüğünün ceza olarak elinden alınması.
Ancak Mars’a ulaşıldığında, iki tarafın da ömür şartları şaşırtan biçimde emsal olabilir.
Hem mahkumlar hem de astronotlar, küçük ve tehlikeli bir alanda, birebir az sayıda beşerle birlikte fizikî olarak hapsolmuş olacak.
HANGİ AÇILARDAN BENZEYECEK?
Avrupa standartlarına nazaran bir mahkumun hücre alanı kişi başına dört metrekare olsa da, çok kalabalık nedeniyle bu alan birçok vakit daha da küçülüyor.
Mars’ta ise kaynakların son derece kısıtlı olacağı ve hayatta kalmanın temel öncelik olacağı düşünüldüğünde, astronotlar da emsal derecede dar hayat alanlarına mahkum olacak.
Örneğin NASA’nın astronotları Ay yörüngesine taşıyan Apollo Komuta ve Servis modülünde, üç kişi için sadece 6,2 metreküplük bir alan bulunuyordu.
Bu mahremiyet eksikliği ve diğerlerine daima yakın olma hali, gerilim düzeyinin yükselmesine ve çatışma riskinin artmasına neden olabiliyor.
Üstelik hem Mars hem de hapishaneler, son derece tehlikeli ortamlar olmasıyla bu tansiyonları daha da körüklüyor.
GÜNLÜK HAYAT DA BENZEYECEK
Yaşam alanlarının yanı sıra, astronotların günlük hayatları da mahkûmlarınkine benzeri bir tertibe sahip olabilir.
Cezaevlerinde tutukluların günlük programı dakikası dakikasına planlanır; yemek, uyku, çalışma ve dinlenme üzere temel muhtaçlıklar bile sıkı kurallarla düzenlenir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) misyon yapan astronotlar da tıpkı halde vakitlerine neredeyse hiç hükmedemez. Günde 15 saatlik bir mesaiye tabi olan astronotlar, bunun iki saatini mecburî idmana, sekiz saatini çalışmaya ayırmak zorunda. Kendilerine kalan şahsî vakit ise yalnızca bir saattir.
MARS MİSYONU HAPİSHANELERE İLHAM OLABİLİR
Mars üslerinin, mahremiyeti ve ferdî özgürlüğü en üst seviyeye çıkaracak tedbirlerle donatılması gerektiği belirtiliyor. Ayrıyeten, monotonluğu azaltmak için astronotlara manalı faaliyetler sunulması öneriliyor.
Uzmanlara nazaran, Mars’ta bu problemlere bulunacak tahliller, Dünya’daki hapishane şartlarını düzgünleştirmek için de ilham kaynağı olabilir.
