İsrail’in İran’a saldırıları konusunda Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortasında da fikir ayrılıkları olduğu tabir edildi.
Euronews haber sitesine konuşan kaynakların verdiği bilgiye nazaran, tüm AB ülkeleri, İsrail’in İran’a hücumlarının memleketler arası hukuk uyarınca yasal olduğuna inanmıyor. Bu fikir ayrılıklarının ise bugün Belçika’nın başşehri Brüksel’de bir ortaya gelecek büyükelçilerin toplantısında da gün yüzüne çıkması bekleniyor.
Kaynaklardan biri, “Bu, yani bu legal müdafaa hakkının ne ölçüde kabul edilebilir olduğu katiyen tartışılan bir konu” tabirlerini kullandı.
15 ÜLKE İSTEDİ, KARAR OYBİRLİĞİ İLE ALINMADI
AB, cumartesi günü yayınladığı açıklamada, tüm taraflara memleketler arası hukuka uyma, itidalli olmak ve mümkün radyoaktif salımlar üzere önemli sonuçlara yol açabilecek öteki adımlar atmaktan kaçınma davetinde bulunmuştu.
Söz konusu tartışmalara yakın kaynaklar, üye devletler ortasındaki değerlendirmelerin büyük bir kısmını, ABD’nin İran’a taarruzlar bağlamında “İsrail’in kendini savunma hakkı olduğunu” söyleyip söylememesi gerektiği sorusunun oluşturduğunu söyledi.
Aralarında Avusturya, Çekya, Fransa, Almanya, Macaristan, İtalya ve Hollanda’nın da olduğu 15 üye devlet, bu sözün açıklamaya eklenmesini istedi lakin karar oybirliği ile alınmadı.
Diğer pek çok ülke, İsrail’in İran’a hücum başlatmasının memleketler arası hukuk kapsamında yasal olduğuna dair kâfi ispat bulunmadığını hissediyordu.
Uluslararası hukuk ve BM Antlaşması, silahlı bir hücum ya da yakın bir akın halinde devletlerin kendini savunma hakkı olduğunu söylüyor ve rastgele bir hareketin orantılı olması gerektiğine işaret ediyor.
“VON DER LEYEN’İN PAYLAŞIMINA ŞAŞIRDIK”
Euronews’e konuşan AB kaynakları, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in yaptığı toplumsal medya paylaşımında İsrail’in hücumlarına dayanak imasında bulunması karşısında “şaşkınlık yaşadıklarını” anlattı.
Von der Leyen, bildirisinde, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile konuştuğunu belirterek, “İsrail’in kendini savunma ve halkını muhafaza hakkını bir kere daha lisana getirdim” diyordu.
Diplomatik bir kaynak, “İsrail’in kendini savunma hakkı olduğunu söyleme konusunda hiçbir fikir birliği yoktu fakat Von der Leyen bunu tekrar de söyledi… Üzerinde mutabakata varılan lisanı gördü, sonra kendi açıklamasını yaptı… Dürüst olmak gerekirse; bu, moral bozucu” dedi.
Euronews’e konuşan bir kaynak, 2-3 milyon İranlının “Avrupa’nın kapısına dayanabileceğini” ve AB’nin “bu göç krizi ile başa çıkamayacağını” söylerken, bir öbür diplomat, “İsrail’i eleştiren üye devletler İsrail’in İran’a akınlarının sorumsuz olduğunu düşündüklerini söylediler. Lakin büyük bir küme Von der Leyen’in açıklaması tarafındaydı” diye konuştu. Hükümetlerinin İran’a karşı atakların milletlerarası hukuk kapsamında olduğuna inanıp inanmadığı sorusuna da karşılık veren diplomat, bunun hukukçuların problemi olduğunu, bahis hakkında şimdi bir kararın olmadığını belirtti.
Öte yandan, Avrupa Kurulu’nun Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi ve Lider Yardımcısı Kaja Kallas da çarşamba günü yaptığı paylaşımda, “İsrail’in memleketler arası hukuka uygun bir formda kendini savunma hakkı var” demişti.