İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica (REE), olayın bir siber akından kaynaklanmadığını açıkladı. Fakat İspanya Yüksek Mahkemesi, olayın nedenini belirlemek üzere soruşturma başlatacağını duyurdu.
KESİNTİNİN TEKNİK ART PLANI
Red Electrica’nın Pazartesi gecesi yaptığı açıklamaya nazaran, sistemde “güç akışında şiddetli bir salınım” yaşandı ve bu durum “çok önemli bir üretim kaybı”na yol açtı. Aurora Energy isimli tahlil şirketine nazaran, sistemin frekansı nominal bedeli olan 50 Hz’den 49.85 Hz’e düştü ve bu da acil durum protokollerini tetikledi.
Uzmanlara nazaran bu frekans düşüşü, Fransa’nın güneyi ya da İspanya iç kesitlerindeki yüksek tansiyon sınırlarında yaşanan fizikî bir arıza, ani üretim kaybı ya da atmosferik bir olay nedeniyle başlamış olabilir. Bu kayıp, sistemin tolere edebileceği sonları aşınca İspanya’nın Avrupa güç sisteminden ayrılmasıyla sonuçlandı. Bunun akabinde hem İspanyol hem de Portekiz şebekeleri çöktü.
Kesinti anında İspanya, Fransa ve Portekiz’e elektrik ihraç ediyordu. Fransa’ya olan ihracat, saat 12:35’te (yerel saat) 868 megavat düzeyinden sıfıra indi.
GÜNEŞ GÜCÜNDEKİ ANİ DÜŞÜŞ
Olay sırasında İspanya’nın elektrik üretiminin %59’u güneş gücüne, %12’si rüzgar gücüne, %11’i nükleere ve %5’i doğalgaza dayanıyordu. Fakat 12:30 ile 12:35 ortasında, güneş gücünden elde edilen üretim beş dakika içinde 18 GW’tan 8 GW’a düşerek %50’den fazla azaldı.
Enerji bölümünden bir kaynak, bu ani düşüşe karşı kâfi “sabit üretim” (nükleer, doğalgaz, hidroelektrik gibi) bulunmadığını belirtti. Öteki bir kesim yetkilisi ise şebekenin “düşük ataletle” çalıştığını ve bu türlü durumlarda sistemin üretim düşüşünü dengeleyemediğini söyledi. Bu da tüm sistemin çökmesine yol açtı.
ELEKTRİK TEKRAR NASIL VERİLDİ?
“Black start” ismi verilen süreçle, güç santralleri tek tek tekrar devreye alındı ve şebekeye bağlandı. İspanya, kesintinin akabinde doğalgaz ve hidroelektrik santrallerini devreye sokarak ve Fransa ile Fas’tan elektrik ithalatını artırarak yine güç sağlamaya başladı.
YENİLENEBİLİR GÜÇ TARTIŞMASI
Bu olay, güneş ve rüzgar üzere kesintili yenilenebilir güç kaynaklarının şebekeleri daha savunmasız hale getirip getirmediği tartışmalarını gündeme getirdi. İspanya Başbakanı Pedro Sánchez, ülkede fazla yenilenebilir güç üretimi üzere bir sorun olmadığını tabir etti. Lakin uzmanlar, Avrupa’da güneş gücü kapasitesinin süratle artmasının birtakım devirlerde şebekelerde dengesizliklere neden olabileceğine dikkat çekiyor.
İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden güç sistemleri mühendisi Prof. Victor Becerra, olayın çağdaş güç sistemlerini direktörün ne kadar karmaşık hale geldiğini ve yenilenebilir kaynakların entegrasyonunun dikkatle planlanması gerektiğini gösterdiğini söyledi.
