Çin ile Filipinler donanmaları, Güney Çin Denizi’nde iki ülke ortasında ihtilafa bahis olan Scarborough Sığı yakınında bir kere daha karşı karşıya geldi.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun Güney Çin Denizi’nin bulunduğu bölgeden sorumlu Güney Cephe Komutanlığı, 20 Nisan Pazar günü bölgeye “yasadışı” halde giren bir Filipinler savaş gemisinin uzaklaştırıldığını açıkladı.
Söz konusu müsabaka, ABD ile Filipinler’in düzenlediği yıllık Balikatan askeri tatbikatının başlamasından saatler evvel meydana geldi.
ÇİN: AKSİ HALDE SONUÇLARINA KATLANIRSINIZ
Çin’in Güney Cephe Komutanlığı Sözcüsü Albay Cao Cıvey, bahse ait açıklamasında, bir Jacinto sınıfı devriye gemisi olan “BRP Apolinario Mabini”nin Çin’e ilişkin sulara müsaadesiz girdiğini, komutanlığa bağlı birliklerin maddelere uygun olarak gemiyi tespit ve takip ettiğini ve uyararak bölgeden çıkardığını belirtti.
Filipinler’e ihlal ve provokasyonlarına son verme daveti yapan Sözcü Cao, aksi halde sonuçlarına katlanacağı ikazında bulundu.
FİLİPİNLER’DEN ÇİN’E YANIT
Filipinler Donanma Sözcüsü Tuğamiral Roy Vincent Trinidad da buna cevap olarak bölgedeki egemenlik tezini yineleyerek, Filipin güçlerinin kendi deniz bölgelerinde her gemiye meydan okuma hakkı olduğunu söz etti.
GERİLİMDE DİKKAT ALIMLI ZAMANLAMA
İki ülke ortasındaki tansiyona yol açan müsabaka, ABD ile Filipinler’in düzenlediği yıllık Balikatan askeri tatbikatının başlamasından saatler önce yaşandı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci başkanlık devrinde birinci kere düzenlenen tatbikata iki ülkeden 14 bin asker katılıyor. Uçak gemileri, muhripler ve ABD üretimi uçaksavar füze sisteminin de dahil olduğu tatbikat, 9 Mayıs’a kadar devam edecek.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, bugün Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında Filipinler’i tatbikat nedeniyle eleştirerek, “Filipinler’in bölge dışı bir ülkeyle askeri tatbikat yapması, stratejik ve taktik silahlar konuşlandırması bölgesel istikrara ve ekonomik büyüme potansiyeline ziyan veriyor” dedi.
ÇİNLİLER “HUANGYAN”, FİLİPİNLİLER “PANATAG” DİYOR
Üçgen biçimli, ortasında lagün bulunan bir deniz bendi olan Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi’nin doğusunda, Filipinler’in kuzeyindeki Luzon Adası’na 120 deniz mili (222 kilometre) arada yer alıyor.
Çinlilerin “Huangyan”, Filipinler’in “Panatag” ismini verdiği sığlık, son yıllarda iki ülkenin egemenlik savlarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği bir bölge haline geldi.
Bölgede 2012’de Filipinler Kıyı Güvenliğinin kaçak avlandıkları gerekçesiyle 8 Çin balıkçı gemisini alıkoyma teşebbüsü, Çin Kıyı Güvenliğinin olaya müdahalesiyle iki ülke ortasında tansiyona dönüşmüş, sürtüşmelerin akabinde Çin resifin denetimini ele geçirmişti.
GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana bölge ülkeleri ortasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, birinci defa 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik argümanında bulunurken, yer altı kaynakları açısından varlıklı bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak argüman ediyor.
Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerinin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine, bölge ülkeleri ve ABD karşı çıkıyor.
Hollanda’nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda, Çin’in Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
