İsrail’in 13 Haziran’da İran’a başlattığı atağın buyruğunu veren Binyamin Netanyahu, Gazze’deki savaş cürümlerinin baş mimarı.
Sivillere yönelik birçok katliamın ve yasadışı yerleşim ünitesi kararlarının altında onun imzası var.
Netanyahu, birinci başbakanlığı periyodundan bu yana rüşvet, yolsuzluk ve vazifesi berbata kullanma suçlamalarıyla karşı karşıya.
30 yaşın altındaki İsraillilerin gördüğü tek başbakan o.
Kimilerinin “Gazze kasabı” olarak isimlendirdiği, “Bibi” olarak da anılan Netanyahu, İsrail’in en uzun müddet vazife yapan başbakanı.
Eski bir özel kuvvetler komandosu ve eski bir diplomat olan Netanyahu, 21 Ekim 1949’da Tel Aviv’de doğdu, dünyaya geldiğinde İsrail devleti kurulalı bir buçuk yıl olmuştu.
KUDÜS’TE BÜYÜDÜ, AMERİKA’DA YAŞADI
Kudüs’te büyüyen Netanyahu, ergenlik yıllarını sağcı bir ideolog olan babasının Yahudi tarihi dersleri verdiği Amerika Birleşik Devletleri’nde geçirdi.
1967’de, 18 yaşındayken İsrail ordusuna katıldı ve kısa müddette komando oldu. Kumandanı, daha sonra başbakanlık koltuğunu kaptıracağı Ehud Barak’tı.
ARAP-İSRAİL SAVAŞI’NDA YÜZBAŞIYDI
Netanyahu, 1973 Arap-İsrail savaşında yüzbaşı olarak vazife yaptı. Terhis olduktan sonra rotasını yine ABD’ye çevirdi. MIT’de işletme, Harvard Üniversitesi’nde siyaset bilimi okudu.
1976’da en büyük ağabeyi Yoni, Uganda’ya kaçırılan bir Air France uçağının yolcularını kurtarmak için düzenlenen operasyonda öldü. Bu kayıp, rotasını siyasete çevirmesine yol açtı.
1982’de İsrail’in ABD’deki diplomatik misyonuna katıldı. 1984’te İsrail’in Birleşmiş Milletler büyükelçisi olarak atandı ve bu vazifesi 4 yıl boyunca sürdürdü.
1988’de İsrail’e döndü ve siyaset sahnesine girdi. Sağcı Likud partisinden Knesset Üyesi seçildi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak atandı. Birinci İntifada, Körfez Savaşı ve Madrid Barış Konferansı sırasında bu misyondaydı.
“SUİKASTI GETİREN ŞARTLARI YARATTI”
1993 yılına gelindiğindeyse Netanyahu Likud partisinin başkanlığına seçildi. Eski Başbakan Yitzhak Rabin’in suikastından evvelki ve sonraki periyotta muhalefete liderlik etti.
Netanyahu, Rabin’i ve Filistinlilerle imzaladığı mutabakatları kınayan çok telaffuzlarıyla, Rabin’in öldürüldüğü şartları yaratmakla suçlandı.
Başbakanlığa birinci seçildiğindeyse yıl 1996’ydı. 46 yaşındaki Netanyahu, iktidardaki Personel Partisinin adayı Şimon Peres’i yendi ve İsrail’in en genç başbakanı oldu. İşçi Partisi başkanı Ehud Barak’ın başbakanlığı kazandığı Mayıs 1999 seçimlerine kadar bu vazifede kaldı.
Daha sonra Likud liderliğini Ariel Şaron’a kaptırdı ve liderliği lakin Şaron’un 2005’te Likud’dan ayrılıp Kadima’yı kurmasıyla geri aldı. 2002’de siyasete geri döndü ve Başbakan Şaron’un hükümetinde önce Dışişleri Bakanı ve ardından Maliye Bakanı olarak vazife yaptı.
İSTİFA ETTİ, GAZZE’Yİ GAYEYE KOYDU
Dikkatleri üzerine çektiren İsrail’in Gazze’den çekilme kararıyla ilgili tutumuydu. Bakanlar Kurulu, Şaron’un çekilme planının birinci kademesini onayladıktan sonra Netanyahu beklenmedik bir halde istifa etti.
Gazetecilere çekilme planının İsrail’i tehlikeye attığını söyleyen Netanyahu bunun acısını başbakan olduktan sonra Gazzelilerden çıkardı.
Netanyahu’nun başbakanlıktaki ikinci periyodu, Ehud Olmert’in istifasının ardından 2009 seçimleri sonrası başladı. 2009-2021 yılları ortasındaki 12 yıllık misyon müddetinde İsrail’i koalisyon hükümetleriyle yönetti.
Bu mühlet içinde Mavi Marmara baskını da olmak üzere sivillere yönelik birçok katliam buyruğunda onun imzası vardı. Gazze Şeridi’ne yönelik 2012’deki “Bulut Sütunu Operasyonu” ve 2014’teki “Koruyucu Sınır Operasyonu” taarruzlarının buyruğunu o verdi. İsmini tarihe, “Gazze kasabı” olarak yazdırdı.
Netanyahu nisan ayında Beyaz Saray’da Trump’la görüştü. OBAMA’YLA GERİLDİ, TRUMP’LA ÂLÂ ANLAŞTI
Başbakanlığının ikinci döneminde, dönemin ABD Başkanı Barack Obama ile siyaset farklılıkları nedeniyle bağlar gerildi.
Netanyahu, Obama’nın, Filistinlilerle barış sürecini canlandırmak için İsrail’in yasa dışı yerleşim yerlerini dondurması talebine karşıydı. ABD takviyeli barış görüşmelerini vakit kaybı olarak nitelendiriyordu. Başkanlık koltuğuna Donald Trump oturduğundaysa tablo bilakis döndü.
Trump’ın, Amerikan Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşımak ve İsrail’in Golan Dorukları üzerindeki egemenliğini tanımak üzere tartışmalı kararları, Netanyahu’nun ekmeğine yağ sürdü.
Netanyahu,, teşekkür için, Golan Zirveleri’nde “Trump Tepeleri” isimli bir yerleşim yeri inşası için düğmeye bastı. Toplam 4 sefer Amerikan Kongresi’ne hitap eden Netanyahu, her seferinde ayakta alkışlandı.
Netanyahu,, İran’ı da siyasi mesleğinin merkezine koydu. İran’ın nükleer kapasiteye ulaşmasının İsrail için bir “yok oluş” riski taşıdığını düşünüyordu.
Bunu da her fırsatta lisana getirmekte kararlıydı. Trump’ın 2018 yılında İran’la nükleer muahededen çekilme kararında Netanyahu’nuın da tesiri olduğu öne sürüldü.
İsrailliler, Netanyahu’ya yönelik protestolara devam ediyor. YARGI ISLAHATI PROTESTOLARI
Netanyahu’nun İsrail’de çok sağı buluşturan koalisyonunun yargı ıslahatı, ülkesinde kitlesel protestoları da tetikledi.
Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran ve iktidarı yargı atamalarında kelam sahibi yapacak ıslahatı geçirmek üzereydi. Protestolarla boğuşurken Hamas’ın 7 Ekim saldırısı gerçekleşti.
ULUSLARARASI YAKALAMA KARARI ÇIKARILDI
Netanyahu’nun ismi, başbakanlığının birinci devrinden bu yana yolsuzluklara da karıştı. Rüşvet, yolsuzluk ve misyonu berbata kullanma üzere cürümlerden yargılandı.
Öte yandan Milletlerarası Ceza Mahkemesi başsavcısı, Netanyahu hakkında “savaş suçu” gerekçesiyle tutuklama buyruğu çıkarılmasını istedi.
Münasebet olarak da 8 Ekim’den bu yana Filistin topraklarında savaş cürümleri ve insanlığa karşı cürüm işlendiğine yönelik delillerin olması gösterildi.
