Efsaneye nazaran, Teselya’dan gelen Magnetler tarafından kurulduğuna inanılan 2400 yıllık antik kentteki hafriyat çalışmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında devam ediyor.
Dönemindeki Efes, Priene ve Tralleis kentlerini birbirine bağlaması nedeniyle ticari ve stratejik açıdan değer taşıyan Magnesia, Artemis Kutsal Alanı, Agora, Zeus Tapınağı, Çarşı Bazilikası, Theatron, Gymnasiın-Hamam kompleksleri ile 40 bin kişilik stadyum-hipodrum üzere yapı ve yapı kalıntılarını bünyesinde barındırıyor.
Magnesia, devrin en değerli dinî etkinliklerinden olan Artemis Şenliği’nin yapıldığı kentler ortasında da öne çıkıyor. Bu yılki hafriyat çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığının “Geleceğe Miras” projesi kapsamında Çerkez Musa Mescidi’nin yanındaki alanda sürdürülüyor.
Doç. Dr. Kökdemir, daha önce hiç bilinmeyen bir alanda çalışma yürüttüklerini tabir etti. Bugüne kadar 400 metrekarelik bir alanı açığa çıkardıklarını anlatan Kökdemir, şunları kaydetti:
“Şimdiye kadar somut bulgunun olmadığı Hristiyanlık devrine ilişkin birinci izlere ulaştık. Bulduğumuz yapı kompleksinin Hristiyanlıkla Geç Doğu Roma devri ortasında inşa edildiğini kıymetlendiriyoruz. Hafriyatlarda bulduğumuz ve yeterli korunduğunu gördüğümüz freskler bize milattan sonra beşinci yüzyıldan itibaren dini emelle kullanılan büyük bir kompleksin içinde olduğumuzu gösteriyor. Çok özel buluntular bulduk. Mesela bir bronz kandil var. 4. yüzyılla 6. yüzyıllar ortasında tarihlendirilebilecek tam paganizmin sonlanıp Hristiyanlığın öne çıktığı periyoda ilişkin olabilecek bir buluntu. Sikkeler ve mimari ayrıntılar da birebir şeyi söylüyor. Özcesi Magnesia’nın hiç bilinmeyen bir yapısı gün ışığına çıkıyor. Muhtemelen de hiç bilinmeyen bir tarih periyodu yani erken Hristiyanlık ile Beylikler devri ortasındaki eksik kısmı dolduracak bir çalışma içerisindeyiz.”
Doç. Dr. Kökdemir, Magnesia’da Hristiyanlık periyoduna ilişkin bu türlü bir yapının birinci kere gün ışığına çıktığına işaret etti. Bugüne kadar antik kentin 4. yüzyıldan sonraki yerleşim durumuna ait hiçbir bilgilerinin olmadığını anlatan Kökdemir, “Aslında ufak buluntular da bize bunu sağlamıyordu ancak şu anda bir mimarinin içerisindeyiz ve buradaki çıkacak her ayrıntı bize Hristiyanlık devrini ve Beylikler devri öncesindeki süreci satır satır anlatacak.” tabirlerini kullandı.
Kökdemir, kazıyı tamamladıktan sonra yüzeye çıkarılan alanı ziyaretçiye açmayı planladıklarını kelamlarına ekledi.
